İngilizce Nasıl Küresel Bir Dil Oldu?

İngilizce’nin önemi nedir?

Dünya genelinde tahminen 1,5 milyar insan en az orta seviyede İngilizce konuşmaktadır. Birkaç yüzyıl önce, İngilizce konuşanların neredeyse sadece Britanya Adaları ile sınırlı olduğu dönem, durum çok farklıydı. O günlerde İngilizce konuşanların sayısı 7 milyondan azdı. Peki bu azınlık dili, nasıl oldu da dünyanın ortak dili haline geldi?

İngilizce kolay bir dil değildir

Tüm diller o dilin anadil konuşucusu olduğunuz takdirde size kolay gelir. Ancak, öğrenmesi kolay olduğu için pek çok kişinin İngilizceyi ikinci dil olarak benimsediğine dair yaygın bir yanlış kanı mevcuttur. İşin aslı şu ki, İngilizce öğrenmesi kolay bir dil değildir ve dilin doğasının o dili konuşanların sayısındaki artışla hiçbir ilgisi yoktur. İngilizce, muazzam kelime hazinesi ve bazı tutarsızlıkları ile ünlü dilbilgisi sayesinde öğrenilmesi nispeten zor bir dildir. Daha da kötüsü, çok sayıda konuşmacı ve bu konuşmacıların farklı milletlerden olması, dilin zaman içinde daha da karmaşık hale gelmesine neden olmaktadır.

Amerikan İngilizcesi ile İngiliz İngilizcesi arasında önemli farklılıklar vardır. Bu bağlamda Oxford İngilizce Sözlüğü’nün artık düzinelerce Nijerya İngilizcesi sözcük içerdiğini duymak sizi şaşırtabilir. İngilizce konuşanların çeşitli kültürleri, konuşulduğu her bölgede yavaş yavaş biraz daha farklı olan bir dili üretmektedir. İngilizce tek bir dil değil, birçok dildir.

Britanya İmparatorluğu’nun Etkisi

İngilizce’nin küresel bir dil haline gelmesini sağlayan şey güç ve siyasettir. Bir zamanlar Britanya İmparatorluğu dünyanın neredeyse dörtte birine hükmediyordu ve bu da İngilizceyi birçok sömürgede önemli bir dil haline getiriyordu. Asya ve Afrika’da İngilizce halkın dili değildi belki ama ticaretin diliydi. Seçkinlerin dili olmakla birlikte, eğitime ve ilerlemeye erişim sağlıyordu.

Nihayetinde Britanya İmparatorluğu’nu oluşturan çeşitli ülkeler bağımsızlıklarını elde ettiler. Ancak yine de birbirleriyle iletişim kurmaları gerekiyordu ve bu sırada birçok farklı ana dile sahiptiler. En etkili insanlar zaten İngilizce konuştuğu için İngilizce bu konuda galip geldi. Ekonomik etki sayesinde İngilizce’nin iş ve siyaset dili haline gelmesi kaçınılmazdı. İnsanlar hayatta başarılı olmak için İngilizce konuşmak zorundaydı. Bu nedenle giderek daha fazla insan Mesleki İngilizce öğrendi. İngilizce sağlam bir yer edindi ve hala birçok bölgede egemen veya resmi dil olmaya devam ediyor.

Denizciler, askerler, tüccarlar ve misyonerler İngilizceyi dünyanın dört bir yanına taşıdılar. İngilizce konuşanlar ayrıca Kuzey Amerika’ya da göç etti. Elbette oraya yerleşen tek halk onlar değildi. Amerika Birleşik Devletleri’nin kurucu önderleri İngilizcenin öneminin farkındaydılar ve çoğunluğun dili olarak konumunu güçlendirmek için çalıştılar.

İngilizce küresel olarak giderek daha önemli hale geldi, ancak sömürge döneminin ilk Avrupa dili değildi. Yakın zamanda, 19. yüzyılda, farklı anadillere sahip olanların Fransızca iletişim kurması çok daha yaygındı. Dolayısıyla, İngilizcenin yalnızca Britanya İmparatorluğu ve Kuzey Amerika’ya göç nedeniyle üstün hale gelmiş olamayacağı açıktır.

Birleşik Devletlerin Gücü

Tarih, Amerika Birleşik Devletleri bu kadar güçlü bir ulusa dönüşmeseydi, İngilizce’nin asla dünyanın ortak dili haline gelemeyeceğini göstermektedir. Dahası, Amerikan ekonomisi İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra patlama yaparak İngilizceyi ticaret ve finans dili olarak güçlendirdi. Sonuç olarak, Amerikan etkisi çok geniş bir alana yayıldı. Tüm ulusların Amerika Birleşik Devletleri ile ticaret yapmaya ihtiyacı vardı ve İngilizce konuşma yeteneği, iş dünyasında veya siyasette kariyer yapmak isteyenler için çok önemliydi.

Brexit Sonrası İngilizce Zirvede Kalacak Mı?

İngilizce, dünyanın en güçlü ulusunun dili ve Avrupa Birliği’nin üçüncü resmi dilidir; Avrupa Parlamentosu metinlerinin yaklaşık %95’i artık İngilizce olarak hazırlanmaktadır.

Avrupa genelinde İngilizce artık o kadar yaygın bir şekilde ikinci dil olarak konuşuluyor ki, onu bu konumundan düşürmek için yüzyıllar geçmesi gerekecek. Yine de statüko birçok açıdan kendi kendini devam ettiriyor. İnsanların değişimi etkilemek için nüfuza ihtiyaçları var ve nüfuz sahibi olmak için de İngilizce konuşmaları gerekiyor.

İngilizcenin Japon iş dünyası için tercih edilen dil olmaya devam ettiği bir sır değil; İngiltere ve AB’nin Japonya ile yaptığı son serbest ticaret anlaşmaları, İngilizceyi uluslararası iş dünyasının baskın dili olarak pekiştirmeye devam edecek.

İngilizce Film Müziği

Kültür de İngiliz dilinin hakimiyeti için çok önemli olduğunu kanıtlamıştır. Burada bir tavuk-yumurta meselesi söz konusudur.  İngiliz ve Amerikan müziği, çok sayıda insan İngilizce konuştuğu için mi dünya çapında listelerin başında yer alıyor, yoksa daha fazla insan İngiliz ve Amerikan müziği dinlediği için mi İngilizce konuşuyor? Aynı şey filmler ve televizyon yapımları için de söylenebilir.

Beetles ya da Kanye West müziğinin henüz ulaşmadığı çok az bölge vardır. Hemen hemen her yerde Freddie Mercury’nin ahenkli tınılarını radyolardan yankılanırken duyabilirsiniz. Şöhret ve servet peşinde koşan çoğu sanatçı, mümkün olan en geniş kitleye hitap edebilmek için müziklerini İngilizce icra eder. ABBA İsveççe şarkı söylemeyi tercih etseydi belki de hiçbir zaman böylesine küresel bir fenomen haline gelemeyecekti. En azından şimdilik durum böyle. Ta En Chane På Mig, Take A Chance On Me! ile aynı etkiye sahip değildir!

Tokyo Olimpiyatları-Çeviride Anlam Kaybı

Hayattaki her şey zaman içinde değişecektir. Ancak herhangi bir şey belirli bir statü ya da hakimiyet düzeyi kazandığında, bunu değiştirmek çok zordur. Örneğin, yeni bir küresel atletizm etkinliği kurulduğunu düşünün. Muhtemelen pek çok yarışmacı katılacaktır ama en iyilerin en iyileri koşmaya gelir mi? Katılsalar bile, etkinliğin statüsü Olimpiyatlara rakip olabilir mi?

İnsanlar yeni bir sporcu ortaya çıktı diye Amazon’dan sipariş vermeyi bırakır mı? Kuvvetle muhtemel, hayır. Zaten o kadar çok insan İngilizce konuşuyor ki, değişim pek olası değil.

İngilizce her ulusun ana dili haline gelebilir mi? Muhtemelen hayır! Ancak insanların büyük çoğunluğunun ana dillerine ek olarak İngilizce konuştuğu bir gelecek görmek mümkün. Birçok ülkede durum zaten böyle.